Geen ‘naming & shaming’ maar ‘evalueren & leren’

Veiligheid staat bovenaan in een HLSK clubtocht. Dat ontdek je snel als je met een HLSK clubtocht meegaat. Het begint natuurlijk met de drie pijlers: getrainde gidsen, de eigen veiligheidsuitrusting en altijd met 3 of meer, zodat je elkaar kan helpen, als dat nodig is. Dan is er de buddy check natuurlijk. En de risicoanalyse, een door de HLSK en LLK ontwikkelde analyse van topografische omstandigheden, ijsomstandigheden, weersomstandigheden en groepsomstandigheden die van invloed zijn op de veiligheid. Ook de opleiding van deelnemers en ijsvossen draagt bij aan de veiligheid op het ijs. Op al deze aspecten gaan we nog wel eens dieper in. Maar in dit verhaal wil ik graag aandacht besteden aan nog een andere hele belangrijke bijdrage aan de veiligheid.

In onze Nederlandse cultuur gaan we anders om met fouten dan in de Scandinavische cultuur. Als er iets fout gaat, zoeken we in Nederland direct naar een schuldige. Die moet worden aangewezen en aan de schandpaal worden genageld. Pas dan voelen we ons beter. Naming and shaming, het lijkt de standaard reflex op een fout, natuurlijk overgewaaid uit Amerika. In Scandinavië zitten ze er anders in en vragen ze zich eerder af hoe het fout heeft kunnen gaan en wat ze er van kunnen leren. Zij vinden evalueren en leren belangrijker dan naming and shaming.

Dit aspect van de Scandinavische cultuur hebben we graag overgenomen in de HLSK. Daarom evalueren de gidsen clubtochten en –trips die ze maken met de deelnemers en met elkaar. Zij delen die evaluaties met de gidscommissie. Natuurlijk op aspecten van directe veiligheid (zoals ijs en weer of incidenten, zoals een plurrning of een ongeval) maar ook op andere aspecten die meer indirect de veiligheid raken: slaaptekort, spanningen in de groep, niet uitgesproken gevoelens van onveiligheid, tunnelvisie, enzovoorts. We maken allemaal fouten in wat we doen, ook de gidsen en de gidscommissie van de HLSK. Dat is niet iets om je voor te schamen. We zouden ons pas moeten schamen als we niet zouden leren van onze fouten. Dat laatste is alleen mogelijk in een open cultuur, die er niet op is gericht om iemand de schuld te geven. Dat moeten we elkaar blijven voorhouden.

Ook zo verhogen we met zijn allen het veiligheidsniveau in HLSK clubtochten en –trips. Dat doen we om zo vaak en veilig mogelijk op de schaats te kunnen genieten van de heerlijke winternatuur en het ongerepte natuurijs.